hürriyet yazarı vahap munyar, bugün köşesinde thy ile do&co’nun ayrılık kararının perde arkasında yaşananları yazmış
i̇şte munyar’ın yazısı:
türk hava yolları’nın (thy) 10 yıldır ikram ortaklığı yürüttüğü avusturya merkezli do & co ile yollarını 3’üncü havalimanında ayıracağı, yerine singapurlu sats investments’in geleceği açıklamasını gördüğüm an thy yönetim kurulu başkanı i̇lker aycı’ya şu mesajı yazdım:
– do & co ile ortaklığı bitirme kararınıza üzüldüm. turkish-do & co ortaklığı thy’ye çok şey kattı.
anında yanıt verdi:
– doğru, çok katkısı oldu. ayrılık noktasına uzun görüşmeler sonrası gelindi.
do & co yönetim kurulu başkanı atilla doğudan’a da mesaj gönderdim:
– thy ile ortaklığınızın noktalanması kararına üzüldüm.
şu yanıt geldi:
– herkesin örnek gösterdiği bir işbirliğinin bozulmasını dünyada kimse anlamıyor.
ardından konuyla ilgili tartışma başladı. thy’nin do & co’dan talepleriyle ilgili şu nokta öne çıktı:
– thy, do & co’nun 3’üncü havalimanına 100 milyon dolar yatırım yapmasını istiyor. ayrıca 100 milyon dolar da “hava parası” istiyor.
do & co’nun bu talebe bakışı da tartışmalara yansıdı:
– 3’üncü havalimanında payımıza düşen 100 milyon dolarlık yatırıma hazırız. ancak, 100 milyon dolarlık “hava parası” bizi aşıyor.
bu konuda sessizliğini koruyan thy yönetim kurulu ve i̇cra başkanı i̇lker aycı’yla buluştuk. “hava parası” deyimine itiraz etti:
– thy’nin turkish-do & co ile 10 yıllık kontratı 2018 sonunda bitiyor. 3’üncü havalimanı, en muhafazakar hesapla turkish-do & co’ya yılda 45-50 milyon dolar ebi̇tda (faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr) sağlayacak. böyle bir iş fırsatına “şerefiye” bedeli istemek hakkımız.
şirkette thy ile do & co’nun yüzde 50’şer payı olduğunu anımsattık, yanıtladı:
– doğru ama kontrata bağlı bir ortaklık bu. yani, thy’nin 10 yıllık kontratı olmasa, turkish-do & co önemli varlık gösteremiyor. bu ortaklığın thy dışındaki işleri çok küçük.
3’üncü havalimanı için kontratın 10 yıl artı 5 yıllık opsiyonu içereceğini kaydetti:
– do & co’nun payına düşecek 10 yıllık ebi̇tda 200-250 milyon doları buluyor. bunu dikkate alıp do & co’ya “thy’ye şerefiye bedeli olarak ne ödersin?” dedik. atilla doğudan ile 1 yıldır yeni döneme ilişkin vizyonu müzakere ediyorduk.
do & co’nun cirosunun 750 milyon dolara ulaştığını vurguladı:
– do & co’nun bu cirosunda turkish-do & co ortaklığının, thy ile 10 yıllık kontratın büyük payı var.
bir yıl süren müzakere sonunda ayrılık noktasına geldiklerini aktardı:
– 3’üncü havalimanına “eski hamam, eski tas” anlayışıyla gidemeyiz. gelecek vizyonumuz daha farklı. gelecek vizyonumuz do & co ile örtüşmedi. o nedenle singapurlu sats’la görüşüp ön anlaşma imzalama noktasında geldik.
vizyon örtüşmemesini dış hat uçuşlarında sıkça ikram edilen et ile örnekledi:
– bizim vizyonumuz “kuzu incik”le sınırlı değil…
doğudan, do & co’yu viyana’da kurup formula 1, şampiyonlar ligi gibi organizasyonın ikram işiyle öne çıktı. lufthansa dahil çok sayıda havayolu şirketine ikramla girdi.
thy, bayrağımızı taşıyan en önemli dünya markamıza dönüştü…
ayrılık kararından geri dönüş olur mu?
cumhurbaşkani ve başbakan’a bi̇lgi̇ verdi̇k
thy yönetim kurulu başkanı i̇lker aycı’ya do & co ile ortaklığı sonlandırma kararlarına cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan’ın nasıl baktığını sorduk, yanıtladı:
– sayın cumhurbaşkanımız ve başbakanımız ayrılık kararımızı sordu. kendilerine gerekli sunumu yaptık.
oteldeki̇ hi̇sseleri̇ thy alabi̇li̇r
i̇lker aycı’ya turkish-do & co ortaklığının i̇stanbul ortaköy’de yapımı süren otelini anımsattık, bakışını paylaştı:
– oturur, konuşuruz. otelde do & co’ya düşen payı thy olarak alabiliriz. tersi de olabilir.
kalori̇ yazmaya i̇kna edemedi̇m
i̇lker aycı, turkish-do & co yönetim kurulu toplantılarında sıkça gündeme getirdiği bir konuyu paylaştı:
– i̇nsanlar artık 10-12 bin metrede de sağlıklı yemek istiyor. yediklerinin kalorisini bilmek istiyor. mönülere kalori yazılmasını ısrarla istedim.
ancak, atilla bey’i ikna edemedim.
jet-lag’i̇ azaltan yemek deneni̇yor
i̇lker aycı, dünyada uçak içi ikram denemelerinden örnek verdi:
– dünyada jet-lag’i (uzun uçuşlarda zaman dilimine vücudun uyum sağlayamaması) azaltan uçak içi yemek ikramı denemeleri yapılıyor. biz neden yapmayalım.